Torba yasa tasarısı ile birçok cezanın, ana para ya da faiz borçları silinmiyor. Ancak önergelerle genişleyen ve teknik terimlerle çok karmaşık hale gelen tasarıyı anlamak için, uzmanlık gerekiyor.
TBMM Plan Bütçe Komisyonunda benimsenen ve Genel Kurulda da ele alınacak olan torba yasa tasarısı ile birçok cezanın, ana para ya da faiz borçları silinmiyor. Ancak sade vatandaş tarafından anlaşılması güç olan, önergelerle genişleyen ve teknik terimlerle çok karmaşık hale gelen tasarıya göre, tahsilinden vazgeçilecek alacaklar, sadeleşmiş ifadelerle şöyle:
HANGİ BORÇLAR SİLİNECEK?
- 30 Nisan 2014 tarihinden önceki dönemlere, beyana dayanan vergilerde bu tarihe kadar verilmesi gereken beyannamelere ilişkin vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamları.
- 30 Nisan 2014 tarihinden önce tahakkuk eden vergi ve bunlara bağlı vergi cezaları, gecikme faizleri, gecikme zamlarından; 30 Nisan 2014 tarihinden önce yapılan tespitlere ilişkin olarak vergi aslına bağlı olmayan vergi cezalarından, 30 Nisan 2014 tarihinden önce, Askerlik, Karayolları, Milletvekili Seçimi, Karayolları Trafik, Mahalli İdareler, Halkoylaması, Karayolu Taşıma, Nüfus Hizmetleri, Radyo ve TV'lerin Kuruluş kanunları gereğince verilen idari para cezaları.
- Vadesi 30 Nisan 2014 tarihinden önce olduğu halde ödenmemiş bulunan; adli ve idari para cezaları ile Petrol, Şeker, Milli Korunma, Sermaye, Fon Hesapları, Maden, Denizcilik kanunları gereği alınan paylar, asli ve feri amme alacaklarından kesinleşmiş ve vadesi geldiği halde ödenmeyen alacakların ödenmemiş kısmı ile bunlara bağlı faiz, cezai faiz, gecikme faizi, gecikme zammı gibi amme alacakları, belirtilen süre ve şekilde tamamen ödenmesi şartıyla, alacaklara bağlı faiz ve gecikme zammı gibi amme alacaklarının tamamı.
MOTORLU TAŞIT VE 120 LİRALIK CEZALAR
Bu kapsamda ödenecek motorlu taşıtlar vergisi ile bu vergiye bağlı kesilen vergi cezaları ve bunlara bağlı gecikme faizi, gecikme zammı gibi feri amme alacakları yerine, bu düzenlemenin yayımlandığı tarihe kadar Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın ait olduğu taşıt için, bu düzenleme hükümlerinin ihlal edilmemiş olması koşuluyla ödeme süresi sonuna kadar Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu'nun ilgili hükmü uygulanmayacak.
Yasak yerde sigara içenlere verilen idari para cezaları hariç, 31 Aralık 2013'den önce idari yaptırım kararı verildiği halde tebliğ edilmemiş olan ve her kabahat için 120 TL altında kalan idari para cezalarından vazgeçilecek. 12 liranın altındaki karayolu geçiş ücreti cezası da alınmayacak. 31 Aralık 2007'den önce olan ve ödenmeyen tutarı 50 TL'yi aşmayan asli alacakların ve aslı ödenmiş feri alacaklardan tutarı 100 TL'yi aşmayanlar tahsil edilmeyecek.
Emlak vergisi, çevre temizlik vergisi ve bunlara bağlı vergi cezaları, belediyelerin su abonelerinden su kullanımından kaynaklanan alacakları, büyükşehir belediyeleri su ve kanalizasyon idarelerinin su ve atık su bedeli alacakları hakkında da bu kanundaki düzenlemeler uygulanacak.
65 YAŞ BORCU
Üyelerin oda ve borsalara, oda ve borsaların TOBB'a olan aidat ve katılma payı borçları 8 taksitte ödenirse, faizinden vazgeçilecek. 2014 yılı Nisan ayı ve önceki aylara ilişkin ödenmemiş olan sigorta primi, emeklilik keseneği, kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi için hesaplanacak tutarın ödenmesi halinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecek.
30 Nisan 2014 tarihine kadar ödenmemiş olan idari para cezasının yüzde 50'sinin ödenmesi halinde, cezanın kalan yüzde 50'si ile gecikme cezası tahsil edilmeyecek. Kamu borçlarının yapılandırılmasından esnaf, sanatkar, çiftçi ve diğer bağımsız çalışanlar da faydalanacak. 65 yaş üzeri vatandaşlara, yersiz ödenen ve geri alınması gereken aylıklar ile bunlardan doğan cezalar terkin edilecek. İlgililer hakkında adli işlem yapılmayacak. Ancak alınan tahsilatlar iade edilmeyecek.
ARAÇ MUAYENESİ
30 Nisan 2014'ten önce ödenmemiş gümrük vergileri ve cezaları ile bunlara bağlı idari para cezaları ve faizinden, enflasyon farkının ödenmesi halinde vazgeçilecek. Serbest muhasebeci ve Mali müşavirler ve yeminli müşavirlerin, üyesi oldukları odalara olan aidat borçları ile odaların TÜRMOB'a olan birlik payı borçlarının asıllarının tamamını 9 taksitte ödemeleri durumunda, bu alacaklara uygulanan faiz alacaklarından da vazgeçilecek.
KİRALIK MEMURLUĞA VİZE
Kamuda memurların yaptığı işler için de ihaleyle hizmet alınmasının yolu açıldı.
EVDE ÇALIŞAN KADINLARA SİGORTA
Ev hizmetlerinde çalışan kadınlar için, kolay sigortalılık sistemine geçildi. 1 ay içinde aynı evde 10 günden az çalışma yapılması durumunda, bankalardan temin edilecek kuponlarla iş kazası sigortası yapılması yeterli olacak. 10 günden fazla çalışmalarda ise, internet üzerinden sigortalılık yapılabilecek.
ADLİYE ÇALIŞANINA FAZLA MESAİ
İş yoğunluğu fazla mahkemelerde göre yapan memurlar için fazla mesai hakkı tanındı. Ancak fazla mesai ödenecek personel sayısı, mahkemelerde görev yapan personel sayısının yüzde 10’unu geçemeyecek.
ÜST DÜZEY MEMURA YOL KAPALI
Kamuda yargı yoluyla görevine geri dönüş hakkı kazanan memurlar için yargının kararı 2 yıl boyunca uygulanmayabilecek, uygulandığında da aynı göreve değil başka göreve atama yapılacak. Düzenleme sadece daire başkanı ve üstü seviyesindeki memurlar için uygulanacak.
PATRONLARA KASA AFFI
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in “25 Aralık soruşturmasında adı geçen işadamlarının kurtarılmak istendiği iddiaları var. Sırf bu algı için pakette olmaması daha doğru” dediği kasa affı, komisyondan aynen geçti. İşadamlarına kolaylık sağlanmış oldu.
SGK PRİMİ VE VERGİ BORÇLARINA AF
Araç muayenesini süresinde yaptırmamış olanlar, ödenmemiş gümrük vergileri, para cezaları, mecburi hizmet karşılığında yurtdışına gönderilen ancak bu hizmeti yerine getirmeyen öğrencilerin borçları, SGK prim borçları, vergi borçları af ve yeniden yapılandırma kapsamına alındı. Vergi cezalarının affedilmesine ilişkin düzenleme ise Maliye Bakanı Şimşek’in itirazı sonrası geri çekildi. 20 TL’nin altındaki para cezaları silindi.
MADENDE ÇALIŞANA ASGARİ 2268 TL
Linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan işçiler için ödenecek maaş brüt 2.268 TL’den az olamayacak. Yeraltında çalışma sürelerine ilişkin sınırlamada ise geri adım atıldı. Soma için getirilen maddelere göre de, Soma’daki maden kazasında ölenlerin yakınlarından birine istihdam hakkı verilecek.
BUCAKLAR TARİH OLACAK
İllerde bucakların kaldırılması maddesi de eklendi. Bucaklara bağlı belde ve köyler, bucağın bağlı olduğu idari birime bağlanacak.
İŞKOLU BARAJI YÜZDE 1’E İNECEK
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na göre, kurulu bulunduğu işkolunda en az yüzde 3 üye şartı, ESK üyesi konfederasyonlara bağlı işçi sendikaları için yüzde 1 olarak uygulanacak.
35 BİN ÖĞRETMEN ATANACAK
Taşeronlukta kamunun kullanım alanını genişleten maddeler de tasarıda yer aldı. Kamulaştırmalarda vatandaşın dava hakkını sınırlayan maddelerin yanı sıra, görevden alınan üst düzey memurların göreve iadesini zorlaştıran bir maddeye de düzenlemede yer verildi.
35 bini öğretmen, bini de Milli Eğitim Bakanlığı’nın diğer hizmet sınıfı kadrolarına olmak üzere, 31 Aralık 2014 tarihine kadar 36 bin atama yapılması Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan vize alan yeni düzenlemeler arasında oldu.
